Pasivna, zemljana i samoodrživa kuća Eagleyew
Drveni orao, Eagleyew,predstavlja jednu od onih kuća koje zaista zaslužuju da nose simbolično ime, a ne ulicu i broj gde se nalaze. U idejnom projektu naznačena je sloboda i nazavisnost korisnika, koja simbolizuje orla, čitava konstrukcija urađena je od drveta “yew”, odnosno tise, koja je vekovima smatrana za magijsko drvo koje donosi sreću , a sa druge strane spada u izuzetne građevinske materijale.
Eagleyew, je porodična kuća smeštena u Vancuver Islandu, Canada. Izgrađena je u potpunosti od prirodnih materijala. Osnovu kuće čini masivni drveni skelet sa ispunom zidova od lake gline, pasivni i aktivni solani sistemi grejanja prostora i tople vode, zidana peć, zemljani podovi, blatni malteri i na kraju kao kruna dolaze zeleni krovovi, sa svim ovim elementima ova kuća predstavlja prototip održive gradnje.
Kombinacija aktivne i pasivne solarne energije, sa zidanom peći na drva i upotrebom prirodnih materijala u gradnji, ovu kuću čini energetski efikasnom. Južna fasada rezervisana je za solarijum, to je zapravo zastakljeni prostor koji prihvata sunčevu energiju, to je osnovni princip gradnje pasivnih kuća. Prirodno grejanje i hlađenje, koje je omogućeno ovakvom orjentacijom objekta pomaže u održavanju stabilne temperature u kući, zidana peć predstavlja dopunu grejanja, kada je to neophodno. U isto vreme, pored svoje aktivne funkcije, solarijum predstavlja svetlo i prijatno mesto za odmor. Aktivna funkcija solarijuma sastoji se u tome da on svojom termalnom masom koja se nalazi u zidovima i podovima od zemlje predstavlja savršen prostor za akumulaciju toplote, akumulirana toplota preko dana, polako se ispušta u toku noći, i na taj način stvara se posebno prijatna unutrašnja temperatura, bez temperaturnih skokova, i sve ovo je postignuto sa minimalnim ljudskim uticajem.
Tri solarne ćelije koje se nalaze na krovu kuće predstavljaju dopunu pasivnom sistemu gradnje i služe za zagrevanje vode koja je potrebna u domaćinstvu. Takođe ovaj sistem je, preko izmenjivača toplote i pumpi, povezan na cisternu koja se nalazi 6m ispod objekta i služi za razvod podnog grejanja. Kada je potrebno dodatno grejanje, vlasnik pali svoju zemljanu peć. Zidane peći su posebno efikasne i zahtevaju mnogo kraće vreme loženja nego kamini i metalne peći, jer imaju toplotnu bateriju u kojoj se skladišti toplota iz ložišta. Ova toplota iz termalne mase zrači ravnomerno i polako, i na taj način se u čtavoj kući postiže stabilna i ugodna temperatura vazduha. Eagleyeweva zidana peć pali se jednom dnevno i kao krajnji rezultat toga dobija se grejanje narednih 18-24 sata bez ponovnog paljenja vatre, ovo je omogućeno zahvaljujući skladištenju toplote u termalnoj bateriji peći. Ove peći su zdravije od metalnih ili kaminskih peći, jer one omogućuju drvetu da gori na visokim temperaturama i time dobijamo bolje iskorišćenje energije drvne mase, što rezultira smanjenju zagađenja vazduha. Uz ovako dva visoko efikasna sistema grejanja, pasivni sistem gradnje i zidana peć, zaista se može lakše disati.
Takođe je lakše disati i unutar zidova napravljenih od gline i prirodnih materijala. Hiljadama godina glina se koristi u terapeutske svrhe, i najviše je povezana sa lečenjem raznih oboljenja i detoksikacijom organiznma. Mogućnost da napravimo kuće od zemlje bogate glinom, otvara nam mnoga polja za zaštitu zdravlja nas i naše porodice. Iskustvo stečeno u lečenju glinom preko tela na kuću se može preneti lečenjem vazduhom koji udišemo, kao i mikro i makro klimom koja se ostvaruje u prostorima napravljenim od zemlje. Bez iznošenja previše naučnih činjenica , lako se može zaključiti da glini omogućuje “disanje” zidova, a samim tim i upija toksine iz vazduha i na taj način deluje kao filter. Obe ove akcije pomažu da se stvori idealan kvalitet vazduha u zatvorenim prostorijama.
Prirodna regulacija vlage u prostoriji ne samo što utiče na kvalitet vazduha u zatvorenom prostoru već i pomaže u sprečavanju formiranja plesni. Zidovi od zemlje bogate glinom upijaju višak vlage iz vazduha na kritičnim mestima i apsorbuju ih na takav način da ne može doći do formiranja bakterija na zidovima. Ovakav, hidroskopan, sistem glina je prenela iz svog prirodnog oblika, upija vlagu u trenutku kada je ima previše, apsorbuje je i ispušta je u prostoriju u trenutku kada je narušena ravnoteža vlažnosti vazduha i na taj način održava optimalnu vlažnost na prirodan način. Sve ovo je omogućeno jer prilikom koriščenja prirodnih maltera u završnoj obradi zemljanih zidova ne postoje sintetički blokatori koji sprečavaju “disanje” zidova i zahtevaju mehaničke uređaje za regulaciju vlažnosti u prostoriji, glina sve to odradi sama prema svojij vekovnoj memoriji. Glina takođe ima jače kapilarno povlačenje vode od drveta, koje čini osnovnu konstrukciju ove kuće, čime se postiže to da ona izbacuje sav višak vlage iz prostorije, napolje, van kuće, pre nego što vlaga dođe u kontakt sa drvenim okvirom kuće, čime se sprečava razvoj mikroba na drvenoj konstrukciji i ona ostaje zaštićena.
Glina je negativno naelektrisana kada je vlažna, čak i kad ima vrlo malo vlage, i svojom osobinom da se ponaša kao “sunđer” ona iz vazduha upija i hvata pozitivne jone, koji su štetni po ljudsko zdravlje, i elektomagnetno zračenje. Pozitivni joni stvaraju slobodne radikale, koji mogu dovesti do osetljivosti organizma prema raznim bolestima kao i do same bolesti. U Eaglyewu zidovi su rađeni od kombinacije gline i sitne drvene piljevine “woodchip”, i oni su izuzetno delotvorni u zaštiti stanovnika protiv brojinih elektromagnetnih struja, oko kuće kao i unutar same kuće. Sve što danas radi preko bežičnog signala šalje neverovatnu količinu elekromagnetnih struja, koje negativno utiču na prirodno elektromagnetno polje koje ima čovek i sva živa bića, debeli prirodni zidovi od zemlje su jedan od naših najboljih načina da se zaštitimo.
Eagleyew ima zidove debilje od oko 31cm, koji su napravljeni od od zemlje i sitne piljevine i to je zapravo veliki tampon sloj protiv elektromagnetnih zračenja. Miks drvo i glina takođe pruža dobru ravnotežu između izolacije i toplotne mase, koja je dovoljno gusta da predstavlja termalnu masu, ali takođe ima mogućnost da zadržava vazduh čime predstavlja odličnu toplotnu izolaciju. Budući da se ova kuća nalazi u području umereno kontinetnalne klime takva ravnoteža vazduha predstavlja poseban komfor za njene stanovnike. Ovakvi zidovi su ključni faktor u osnovnim performansama ove energetski efikasne kuće, i oni ne čine samo ovojnicu kuće, odnosno spoljne zidove, oni se nalaze i u čitavoj unutrašnjosti kuće kao element dizajnerskog oblikovanja.
Svi ovi elementi rade zajedno kako bi omogućili da kuća funkcioniše po samoodrživim principima, odnosno da živi nezavisno do intezivnog delovanja čoveka. Sve to znači da je u kući omogućeno održavanje prijatne temperature vazduha tokom čitave godine uz neverovatan kvalitet bez direktnog uticaja čoveka.
Sve ovo dokazuje činjenicu da kuće ispravno projektovane i napravljene od prirodnih materijala predstavljaju osnovu života nas i naše porodice.
dipl.ing.arh.Ivana Rakarić
